Hình: Sự phân chia của tế bào.
Đã hơn 10 năm kể từ khi nhà nghiên cứu Nhật Bản TS.BS.Shinya Yamanaka và sinh viên của ông TS.Kazutoshi Takahashi, phát triển công nghệ đột phá để khôi phục bất cứ tế bào trưởng thành nào trở về giai đoạn phát triển sớm nhất của nó (tế bào gốc vạn năng) và thay đổi nó thành các loại tế bào khác trong cơ thể. Được gọi là tế bào gốc vạn năng cảm ứng, kĩ thuật này mở ra các cánh cửa cho các tiến bộ y học, bao gồm việc tái tạo tế bào mô sụn để sửa chữa đầu gối, tế bào võng mạc giúp cải thiện tầm nhìn của những người suy giảm thị lực do tuổi tác và các bệnh về mắt khác, và các tế bào tim giúp phục hồi mô tim bị tổn thương.
Một nghiên cứu mới bởi các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu Bộ gen người quốc gia (NHGRI), thành viên của Viện Sức khỏe Quốc gia, đề nghị rằng iPSCs không phát triển nhiều đột biến hơn các tế bào được sao chép bằng tạo dòng (subcloning). Tạo dòng (subcloning) là kĩ thuật để các tế bào đơn được nuôi cấy riêng biệt và phát triển thành một dòng tế bào (cell line). Kĩ thuật này tương tự với iPSC ngoại trừ các tế bào được tạo dòng không được xử lý với các yếu tố tái thiết lập chương trình, có thể được xem là nguyên nhân gây đột biến. Những nhà nghiên cứu công bố nghiên cứu của họ vào ngày 6 tháng 2 năm 2017 trên tạp chí Procedding of the National Academy of Sciences.
Công nghệ này thực sự sẽ thay đổi cách thức bác sĩ điều trị bệnh. Những phát hiện này đề xuất rằng câu hỏi về tính an toàn không nên làm cản trở các nghiên cứu sử dụng iPSC.
TS. Liu và cs kiểm tra hai loại tế bào cho: một loại từ tế bào người khỏe mạnh và một loại khác từ người mắc bệnh về máu, rối loạn tiểu cầu. Bằng cách sử dụng các tế bào da từ cùng một người cho, họ tạo ra các bản sao tế bào có kiểu hình di truyền xác định bằng cách sử dụng cả hai kĩ thuật iPSC và tạo dòng. Sau đó, họ sẽ giải trình tự DNA của những tế bào da, tế bào iPSC và các tế bào tạo dòng để tìm hiểu và so sánh tỉ lệ đột biến trên các tế bào này.
Hầu hết các biến thể di truyền được phát hiện trong các tế bào iPSC và các dòng tế bào là những biến thể di truyền khá hiếm được di truyền từ các tế bào da của cha mẹ. Khám phá này cũng cho thấy hầu hết những đột biến trong iPSC không được tổng hợp trong quá trình tái thiết lập chương trình hoặc trong giai đoạn cảm ứng iPSC và cung cấp bằng chứng rằng các iPSC là ổn định và an toàn để sử dụng cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu lâm sàng.
Erika Mijin Kwon, Ph.D., đồng tác giả và nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ của chương trình NHGRI cho biết “dựa trên dữ liệu này, chúng tôi dự định bắt đầu sử dụng iPSC để thu nhận những hiểu biết sâu hơn của việc bằng cách nào các bệnh bắt đầu và tiến triển. Chúng tôi thật sự hi vọng phát triển các liệu pháp mới để điều trị bệnh leukemia bằng cách sử dụng chính những iPSC của chính bệnh nhân nó. Chúng tôi khuyến khích các nhà nghiên cứu khác nỗ lực sử dụng iPSCs.”
Kiều Oanh
Theo ScienceDaily
